بررسی اثر نسبت های مختلف کشت مخلوط بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی ارقام سویا در شرایط آب و هوایی قائم شهر

یکی از روش های جدید در کشت مخلوط، کشت ارقام مختلف یک گونه می باشد. یک مخلوط مناسب از ارقام موجب می شود ژنوتیپهای مختلف یکدیگر را کامل کنند و در نتیجه عملکرد افزایش پیدا کند. به منظور بررسی نسبت های مختلف کشت مخلوط ارقام بر عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی ارقام سویا آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1387 در مزرعه ایستگاه تحقیقاتی شهرستان قائم شهر به مرحله اجرا درآمد. ارقام پابلند 032و پاکوتاه ساری به صورت نسبت های دوتایی 1 : 1، 1 : 2، 1 : 3، 2 : 2، 2 : 1، 3 : 1 و کشت خالص هر یک از ارقام به عنوان تیمار شاهد با تراکم 45 بوته در مترمربع و فواصل ردیف 45 سانتی متر کشت شدند. روش مورد استفاده برای تشکیل مخلوط ها بر اساس سیستم جایگزینی بود. نتایج نشان داد ترکیب ارقام در نسبت کاشت 1 : 1 دارای بیشترین قطر ساقه اصلی و تعداد شاخه های فرعی بود. همچنین نسبت کاشت 1 : 1 از بیشترین تعداد شاخه فرعی در فوقانی ساقه اصلی برخوردار بود. رقم ساری و 32 به ترتیب بیشترین تعداد غلاف دو و سه دانه ای را در قسمت 1/3 میانی و فوقانی ساقه اصلی در نسبت کاشت 1 : 1 و 2 : 2 دارا بودند. به نظر می رسد ایجاد فضای مناسب در تولید شاخه های فرعی به خصوص در قسمت 1/3 فوقانی کمک شایانی به افزایش تعداد غلاف در نسبت های کاشت فوق نموده است. نسبت های مختلف کاشت اثر معنی داری بر وزن خشک کل و شاخص سطح برگ داشتند. همچنین کلیه نسبت های کشت مخلوط دارای نسبت برابری زمین بیشتری در مقایسه با کشت خالص بودند. دراین بین نسبت کاشت 1 : 1 با میانگین 45/1 دارای بیشترین نسبت برابری زمین و با تولید 47/5518 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را دارا بود. نتایج حاصل از بررسی خصوصیات کیفی نیز نشان داد کشت خالص رقم ساری و نسبت کاشت 1 : 1 به ترتیب با میانگین 18/86 و 18/71 درصد بیشترین و نسبت کاشت 1 : 3 و کشت خالص رقم 32 به ترتیب با میانگین 17/91 و 17/42 کمترین میزان روغن را دارا بودند. هر چند از نظر درصد پروتئین کشت خالص رقم 32 با میانگین 36/20 بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد ولی از لحاظ آماری تفاوت معنی داری بین نسبت های مختلف کاشت وجود نداشت. کشت خالص رقم ساری نیز با میانگین 33/62 کمترین درصد پروتئین را دارا بود.